به گزارش الفبای رشد به نقل از ایرنا، آموزش و پرورش به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ارکان حکمرانی اسلامی، نقش کلیدی در توانمندسازی زنان ایفا می‌کند؛ در گفتمان تمدن نوین اسلامی، زنان نه‌تنها پرورش‌دهندگان نسل آینده، بلکه نقش‌آفرینان اصلی در شکل‌دهی جامعه‌ای متعالی، مبتنی بر ارزش‌های دینی و انقلابی هستند.
بر اساس بیانیه گام دوم انقلاب، حضور آگاهانه و فعال زنان در عرصه‌های علمی، فرهنگی، مدیریتی و اجتماعی ضرورتی انکارناپذیر است. توانمندسازی زنان از طریق آموزش و پرورش در راستای تحقق اهداف انقلاب اسلامی و آماده‌سازی جامعه برای ظهور، به‌عنوان یک ضرورت راهبردی مطرح شده است.
اصلاح نظام تعلیم و تربیت، بازنگری در سیاست‌های آموزشی، پرورش زنان تمدن‌ساز و ایجاد شبکه‌های اجتماعی بانوان، مسیر تحقق حکمرانی مردمی و تمدن نوین اسلامی را هموار می‌کند.
مبانی نظری توانمندسازی زنان در آموزش و پرورش
الف) حکمرانی اسلامی و نقش زنان در تمدن‌سازی
زن، محور خانواده و جامعه‌ساز در بستر تمدن نوین اسلامی است. اسناد بالادستی، از جمله سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، بر تربیت زنان مؤمن، انقلابی و کارآمد تأکید دارند. نگاه راهبردی مقام معظم رهبری به زنان به‌عنوان عناصر کلیدی رشد و پیشرفت کشور نیز بر این موضوع صحه می‌گذارد.
ب) تحول در نظام تعلیم و تربیت بر اساس ۶ ساحت سند تحول بنیادین
- ساحت تربیت اعتقادی، عبادی و اخلاقی:
تقویت باورهای دینی، ایجاد هویت اسلامی و مسئولیت‌پذیری دینی.
- ساحت تربیت اقتصادی و حرفه‌ای:آموزش مهارت‌های کارآفرینی، مدیریت اقتصادی خانواده و نقش‌آفرینی در اقتصاد مقاومتی.
- ساحت تربیت علمی و فناورانه: افزایش دسترسی زنان به علوم نوین، پژوهش‌های کاربردی و فناوری‌های روز.
- ساحت تربیت زیستی و بدنی: توجه به سلامت جسمی و روانی زنان، تغذیه سالم و ورزش در مدارس دخترانه.
- ساحت تربیت اجتماعی و سیاسی: آگاهی‌بخشی در مورد حقوق و مسئولیت‌های اجتماعی، نقش‌آفرینی در حکمرانی اسلامی و مشارکت در عرصه‌های مدیریتی.
- ساحت تربیت هنری و زیبایی‌شناختی: استفاده از هنر اسلامی برای ترویج هویت فرهنگی، ترویج پوشش و سبک زندگی ایرانی – اسلامی.
راهبردهای کلیدی توانمندسازی زنان در آموزش و پرورش
الف) اصلاح محتوای آموزشی بر مبنای هویت اسلامی
معرفی الگوهای زن مسلمان تمدن‌ساز در کتب درسی (حضرت زهرا (س)، حضرت زینب (س)، زنان تأثیرگذار انقلاب اسلامی) و تقویت آموزش مبانی دینی، اخلاقی و مسئولیت‌پذیری اجتماعی دختران از جمله اقدامات ضروری است.
ب) توسعه مهارت‌های اجتماعی و مدیریتی
گسترش دوره‌های آموزشی برای توانمندسازی زنان در عرصه‌های مدیریتی و فرهنگی، آموزش کارآفرینی اسلامی و اقتصاد مقاومتی، و ارتقای سواد رسانه‌ای برای مقابله با جنگ شناختی و چالش‌های فکری و فرهنگی از دیگر راهبردهای مهم است.
ج) پرورش مادران تمدن‌ساز و فعال اجتماعی
طراحی برنامه‌های آموزشی ویژه دختران برای ایفای نقش مؤثر در خانواده و اجتماع، ارائه آموزش‌های کاربردی در زمینه سبک زندگی اسلامی، تربیت فرزند و مسئولیت‌های اجتماعی زنان، و ترویج سبک زندگی اسلامی – ایرانی به‌عنوان الگویی عملی در جامعه از جمله اقدامات مؤثر در این زمینه است.
اقدامات عملیاتی برای تحقق توانمندسازی زنان در آموزش و پرورش
الف) بازنگری در سیاست‌های آموزشی
تدوین برنامه‌های ویژه آموزشی برای دختران با محوریت هویت اسلامی و تمدنی، توسعه مدارس و دانشگاه‌های دخترانه با رویکرد علوم انسانی اسلامی، و ایجاد پیوند بین آموزش و پرورش، حوزه‌های علمیه و نهادهای فرهنگی برای تربیت زنان متعهد و انقلابی از جمله اقدامات عملیاتی ضروری است.
ب) شبکه‌سازی زنان برای تحقق تمدن نوین اسلامی
ایجاد تشکل‌های دانش‌آموزی و دانشجویی با محوریت نقش‌آفرینی اجتماعی و فرهنگی زنان، حمایت از گروه‌های جهادی و فرهنگی بانوان در مدارس و دانشگاه‌ها، و ترویج فرهنگ مطالبه‌گری اسلامی میان زنان و دختران برای تحقق عدالت و پیشرفت اجتماعی از دیگر اقدامات مهم است.
ج) بهره‌گیری از ظرفیت فضای مجازی و رسانه
تولید محتوای آموزشی و فرهنگی در زمینه توانمندسازی زنان بر اساس آموزه‌های اسلامی، راه‌اندازی پلتفرم‌های آموزش مجازی برای توانمندسازی زنان در حوزه‌های مدیریتی و فرهنگی، و ترویج الگوی زن مسلمان در فضای مجازی برای مقابله با تهاجم فرهنگی غرب از جمله اقدامات مؤثر در این زمینه است.
منابع و مستندات
- بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی، مقام معظم رهبری
- سند تحول بنیادین آموزش و پرورش
- دیدگاه‌های مقام معظم رهبری در حوزه زنان و خانواده
- نظریات اندیشمندان اسلامی درباره نقش زن در تمدن‌سازی
- گزارش‌های علمی و پژوهشی در حوزه توانمندسازی زنان
نتیجه‌گیری: آموزش و پرورش، بستر تحقق تمدن نوین اسلامی
توانمندسازی زنان از طریق آموزش و پرورش، ضرورتی راهبردی برای تحقق اهداف انقلاب اسلامی و آماده‌سازی جامعه برای ظهور است. با برنامه‌ریزی صحیح، می‌توان زنان را به محورهای اصلی هدایت فرهنگی، اجتماعی و خانوادگی تبدیل کرد تا نقش‌آفرینی فعال‌تری در عصر انتظار داشته باشند.
- کارشناس آموزشی وزارت آموزش و پرورش
